در مورد مسأله زن و فرزند آن حضرت که با توجه به منابعى که در اختیار ما هست - که یا اشکال سندى دارند یا از لحاظ محتوا داراى ابهام اند - نمى توان نظر قاطعى را ارائه کرد. دراین جا سه احتمال مطرح شده است:
1. اساساً حضرت مهدى(عج) ازدواج نکرده است.
2. ازدواج انجام گرفته، ولى اولاد ندارد.
3. ازدواج کرده و داراى فرزندانى نیز هست.
لازمه پذیرش احتمال اول، آن است که امام معصوم یکى از سنت هاى مهم اسلامى را ترک کرده باشد که این، با شأن امام سازگارى ندارد. اما مى توان گفت چون مسأله غیبت مهم تر از ازدواج است، مى توان براى مصلحت بالاتر، مسأله مهم را ترک کرد و اهم را انجام داد.
اما احتمال دوم، اشکالش آن است که عمر همسر حضرت نیز مانند عمر خود حضرت طولانى است که بر این امر دلیلى نداریم یا این که بگوییم مدتى با حضرت زندگى کرده و از دنیا رفته است. در این صورت حضرت به سنت حسنه ازدواج عمل کرده و پس از آن بدون زن و فرزند زندگى را ادامه داده است.
اما بر احتمال سوم دلیل محکمى نداریم. علاوه بر آن که اگر حضرت داراى اولاد مى بود، بالاخره آنها داراى اولاد واعقابى بودند و روزى به دنبال اصل خویش مى افتادند و همین کنجکاوى و جست و جو، موجب مى گردد که مکان و منزل حضرت مشخص گردد که این با راز و فلسفه غیبت سازگارى ندارد.
اما اگر شنیده اید که در پاره اى روایات یا برخى از دعاها، کلماتى وجود دارد که دلالت بر وجود اولاد براى آن حضرت مى کند، باید بگوییم در نقل خود آن واژه ها میان اندیشمندان اختلاف است؛ مثلاً در قسمتى از دعایى که امام رضا(ع) امر فرموده در عصر غیبت براى حضرت ولى عصر(عج) خوانده شود، چنین آمده است: اللهم صل على ولاة عهده والائمة من ولده ؛ «خدایا درود و سلام فرست بر اولیاى عهد او و پیشوایان از اولادش» ولى در متن دیگرى آمده:اللهم صل على ولاة عهده والائمة من بعده . در این متن واژه «اولاد» ندارد؛ بلکه پیشوایان پس از او روایت شده است.
به هر حال، این مسأله اختلافى است؛ چه این که در پاره اى از دعاهاى دیگر واژه «من وُلده» وارد شده است که اختلافى در آن مطرح نشده است. مثل آخرین عبارت از صلواتى که از ناحیه مقدسه صادر شده است؛ یا دعایى که به هنگام وداع سرداب مقدس وارد شده که عبارت «والائمة مِنْ وُلْدِهِ» دارد. احتمال دیگر این است که فرزندان پس از ظهور و ازدواج آن حضرت به دنیا بیایند و این واژه دلالت بر فرزندان زمان ظهور کند، نه زمان غیبت. بنابراین از این راه نمى توان زن و اولادى براى حضرت مهدى(عج) ثابت کرد.
اما درمورد چگونگى وفات آن حضرت نیز اختلاف هست. از برخى روایات استفاده مى شود که ایشان به مرگ طبیعى از دنیا خواهند رفت و بعضى از احادیث مى گویند که وفات آن حضرت، طبیعى نخواهد بود و به دست جنایتکارانى با مشخصاتى مذکور در روایات، به شهادت خواهند رسید.
البته اگر نظر برخى از علماى بزرگ (مانند شیخ صدوق) را بپذیریم که «هر یک از ائمه مسموم یا مقتول خواهند شد»؛ باید بگوییم امام زمان(عج) نیز به شهادت خواهند رسید. اما اگر بر طبق نظر عده اى دیگر از علما (همچون شیخ مفید)، کلّیت این روایت را براى همه ائمه قائل نباشیم؛ حداقل باید بگوییم که چگونگى وفات آن عزیز روشن نیست.
با توجه به این دو دیدگاه، به نظر مى رسد که طرح خصوصیات قاتل آن حضرت فایده چندانى ندارد. نکته آخر اینکه دانستن اینکه امام فرزند دارند یا نه, وظیفه ما نیست, بلکه وظیفه و تکلیف ما شناخت امام به مقام امامت است. براى آگاهى بیشتر نگا: چشم به راه مهدى، جمعى از نویسندگان.
|